Is Nederland een topland op gebied van slimme én duurzame mobiliteit?!

Op dinsdagmiddag 26 november vond de 96ste editie van Reuring!Café plaats in de Glazen Zaal in Den Haag. Thema was ditmaal duurzame mobiliteit. Met de groeiende vraag naar mobiliteit enerzijds en de milieudruk anderzijds is het de vraag of Nederland voorop loopt als het gaat om innovatie in mobiliteit. Met vooral de vraag of we meer duurzame oplossingen krijgen dankzij innovatie. Op het gebied van zelfrijdende auto’s of op het gebied van Mobility as a Service (MAAS) loopt Nederland dat zeker, maar als je kijkt naar vraagstukken als het verminderen van CO2-uitstoot, stikstof, fijnstof of geluid is het maar de vraag of het ontwikkelen van nieuwe vervoersoplossingen snel genoeg gaat. De druk in de binnensteden, maar ook in het landelijk gebied, op het vlak van milieu, neemt snel toe. Is Nederland klaar is voor de toekomst?

Hoe zorgen we voor meer duurzaamheid in het verkeer en met welke innovatie? Over deze en andere vragen gingen bank, host en debatleider tijdens deze editie van Reuring!Café in gesprek.

Technologie helpt bij het zetten van de volgende stap

Het programma startte met een korte voorstelronde van de bankgasten en de host. Mark Frequin, buitengewoon adviseur bij de Algemene Bestuursdienst en voorzitter van de VOM, was ook bij dit Reuring!Café debatleider. Hosts waren Ab van Ravestein, algemeen directeur bij de RDW en Johan Jacobs, hoofd Innovatie van de unit Mobiliteit bij het ministerie van IenW. Voorafgaand aan het debat stelden beide hosts dat technologie ons kan helpen om binnen de mobiliteitssector een volgende stap te zetten na het klimaatakkoord. Jacobs gaf bovendien aan het thema van de avond een mooi thema te vinden: “We zijn vanavond echt met de toekomst bezig.” Van Ravestein sprak daarop de wens uit om met het panel naast over technologie ook te spreken over wat we veilig en goed vinden aan nieuwe innovaties.

De hosts introduceerden de bankgasten door middel van een gedichtje, waarna de gasten kort een één-op-één-gesprek voerden met debatleider Frequin. In dit één-op-één-gesprek bedrukte Maurice Geraets, algemeen directeur bij NXP Semiconductors, dat technologie tegenwoordig aan de basis ligt van alles dat wij in de maatschappij doen. Je kunt niks ontwikkelen zonder daar technologie voor te gebruiken. Dat is ook binnen het vraagstuk van de energietransitie het geval. Een eerste stap in die energietransitie is volgens Fleur Gräper-van Koolwijk, gedeputeerde namens D66 bij de provincie Groningen, de acceptatie dat we maatregelen moeten nemen op het gebied van mobiliteit: “In Groningen is het al lang geen vraagstuk meer óf we van de fossiele brandstof af moeten. De vraag is nu hoe we dat doen. Dat helpt ons enorm bij onze zoektocht naar de juiste weg.”

Menselijk gedrag niet vergeten

Marieke Martens, Director of Science van de unit Traffic & Transport bij TNO en hoogleraar bij de TU Eindhoven, onderschreef dat technologie en acceptatie belangrijk is, maar gaf aan dat ook menselijk gedrag niet vergeten moet worden: “Innovatie die de burger iets brengt wordt altijd met open armen ontvangen, maar innovatie rondom duurzaamheid, die burgers soms belemmert, stuit veelal op verzet, terwijl die innovatie misschien wel het beste is voor het land.” Janus Smalbraak, algemeen directeur bij Pon Holdings, stelde daarop dat anders nadenken over innovatie dat probleem verhelpt: “We moeten nadenken over mobiliteitsconcepten die vasthouden aan de vaste patronen van burgers, maar dan duurzaam. Deelauto’s werken daarom niet op de lange termijn. Men wil geen auto delen.”

Na een pauze was er nog kort ruimte voor vragen uit de zaal. Daarop droeg één van de aanwezigen, Ralph van Hessen, het volgende gedicht voor:

Reuring!Cafe
Hoezee
Voor Reuring!Cafe
Wat ik bij Mark zie
Veel fantasie
En emphatie
Op de rode bank
Veel weerklank
Van bankgasten
Die verrasten
Door de veelzijdigheid
Van duurzame mobiliteit
De creativiteit
Dus wat ik zie
Sociale innovatie
We moeten ook de logistieke keten
Niet vergeten
Innovatie kan je versnellen
Om businessmodellen te herstellen
Ook andere beleving
In regelgeving
Het mag er wel wezen
Nieuwe business cases
Er blijven remmingen
En stremmingen
Door schijnbaar of blijkbaar belemmeringen
Dus andere zetten
En nieuwe expiremteer-wetten
Dus Maurice’ betoog
Over de bijzondere dialoog
En truck platooning als experiment
Die zijn weerga niet kent
Maar toch zakt het in
Maar toch een goed begin
En op Europees niveau
Is de samenwerking zo zo
Fonds voor de mobilteit
Het zei gezeid
Ook de implementatie
En de operationalisatie
Moeten we zogeheten
Niet vergeten
Mobiliteitskaart
Maakt geen vaart
Dat is nu bij monde
Van janus doodzonde
RDW
Zei tijdens het Café
Wij leveren voorspoed
En zijn heel erg goed
Dus centrum van ICT
Een nieuwe wending
Een nieuw idee
Maar die consessie
Zorgen soms tot innovatiecongestie
Maar toch in Groningen
Andere beloningen
En met benieuwing
Toch busvernieuwing
Kijken naar meer effectiviteit
Door datagedrevenheid
Veel variatie
En gedragscompensatie
Dus begeleid rijden
Die verblijden
En kan je sneller doorrijden
Meer toch een decreet
Zelfs nu fietsfile leed
Tweederde van mobilteit
Is voor verhoging van familie en vrienden kwaliteit
Dus zij brengt te berde
Dat slechts éénderde
Heel gewis
Woonwerk verkeer is
En de duurzaamheid
Verhoogt de levenskwaliteit
Data anonimiseren
Dan kan je sneller innoveren
En door die collectiviteit
Versterk je innovativiteit
Kijk naar andere tijding
Dus nog meer tijdspreiding
Dus in deze tijden
Geen dwang maar verleiden
En dus die missie
Veel positivisme
Dus ongekend big improvement
En ook met 96ste Reuring!Cafe
Namen we energie en nieuwe ideeen mee
Zoals tractoren die naar behoren
De binnenstad ingaan
Al toeterend staan zij vooraan
Dus bedankt Mark en u allemaal
In deze mooie Glazen Zaal

Frequin sloot rond 18:30 uur het debat af en raadde iedereen aan vooral nog een drankje te drinken en mee te eten.

Op dinsdagmiddag 24 september vond de 95ste editie van Reuring!Café plaats in de Glazen Zaal in Den Haag. Thema was ditmaal datagebruik. Veel maatschappelijke vraagstukken kunnen opgelost worden door datagedreven werken. Denk daarbij aan de energietransitie, mestproblematiek, infrastructurele knelpunten en ondermijnende criminaliteit. Toch brengt het gebruik van data door de overheid enkele belangrijke vraagstukken met zich mee die vragen om een publiek debat over de waarden en normen van datagebruik. Eén van die vraagstukken is data-eigendom. Van wie is data van burgers bijvoorbeeld als de overheid in haar datagebruik samenwerkt met een private partij? Hoe blijft inzichtelijk wat er met data gebeurt en wie trapt er op de rem als data misbruikt wordt? Of denk aan data-toegang. Wie heeft het recht de data van burgers in te zien en hoe zorgt de overheid er in samenspraak met de markt voor dat burgers altijd bij hun eigen gegevens kunnen?

Een ander vraagstuk betreft de transparantie bij het inzetten van Artificial Intelligence. Hoe kan zeker gesteld worden dat dit soort technologie voldoende uitlegbaarheid bevat, zodat burgers en professionals weten op basis van welke data en welke training aanbevelingen worden gedaan? Over deze en andere vragen gingen bank, host en debatleider tijdens deze editie van Reuring!Café in gesprek.

Keihard reguleren

Het programma startte met een korte voorstelronde van de bankgasten en de host. Mark Frequin, buitengewoon adviseur bij de Algemene Bestuursdienst en voorzitter van de VOM, was ook bij dit Reuring!Café debatleider. Host was Peter Zijlema, general manager bij IBM Benelux. Zijlema stelde aan de start van het debat dat datagebruik door de overheid en de private sector vraagt om het formuleren van een aantal principes over welke vorm van datagebruik wij als samenleving acceptabel en ethisch verantwoord vinden, zodat het vertrouwen in innovatie in stand blijft. Tegelijkertijd moeten die principes er niet toe leiden dat innovatie geremd wordt. Een middenweg vinden is kortom de opgave.

Zijlema introduceerde de bankgasten door middel van een gedichtje, waarna de gasten kort een één-op-één-gesprek voerden met debatleider Frequin. In dit één-op-één-gesprek gaf Bart Jacobs, hoogleraar Digital Security bij de Radboud Universiteit Nijmegen, aan dat vertrouwen inderdaad belangrijk is, maar dat het daarbij vooral de grote technologiebedrijven zijn die dat vraagstuk van vertrouwen complex maken: “Bij ons, bij de Radboud, hebben wij onlangs een contract afgesloten bij Microsoft. Je ziet nu echter al dat Microsoft een kuil aan het graven is waar we nooit meer uitkomen. Als je je eenmaal bij zo’n grote techgigant hebt aangesloten, kom je er nooit meer weg.” De enige optie is daarom het keihard reguleren van die bedrijven, zo stelde Jacobs.

Jan Middendorp, Tweede Kamerlid en woordvoerder Overheid & Digitalisering namens de VVD, gaf daarop aan dat digitalisering en data-gebruik een complex vraagstuk is, omdat het zo aan verandering onderhevig is: “Ik zit sinds de vorige verkiezingen in de Kamer, maar nu al is mijn werkveld totaal anders dan toen ik aan mijn functie begon.” Middendorp bevestigde de stelling van Jacobs, namelijk dat monopolisten complexiteit veroorzaken, maar plaatste daarbij wel de kanttekening dat keihard reguleren vaak leidt tot het remmen van creativiteit en innovatie.

Frequin stelde daarop aan Tjark Tjin-A-Tsoi, directeur-generaal bij het CBS, de vraag of ook het CBS last heeft van techgiganten. Tjin-A-Tsoi antwoordde daarop: “Nee, gelukkig niet. Het CBS heeft een eigen datafabriek die voldoet aan een scala aan transparantie- en moraliteitseisen. Techgiganten hebben dat te weinig. Daarvoor moet de overheid in de benen komen.”

Mark Bressers, directeur bij de Nederlandse Emissieautoriteit en voormalig directeur Digitale Economie bij het ministerie van EZK, bevestigde dat, maar stelde zichzelf hardop de vraag of het stellen van die eisen door de overheid de oplossing is. Hij pleitte in plaats daarvan voor het vergroten van zorgvuldigheid en bewustwording rondom data-delen onder burgers.

Alternatief voor Google

Na een korte pauze gaf Frequin ruimte voor vragen uit de zaal. Eén van die vragen luidde: “Moet de Nederlandse overheid een alternatief gaan bieden voor websites als Google?” Bressers beantwoordde die vraag ontkennend: “Nee, zeker niet. We moeten afspraken maken mét die bedrijven.”

Frequin sloot rond 18:30 uur het debat af en raadde iedereen aan vooral nog een drankje te drinken en mee te eten.

Den Haag, 12 september – De shortlist van de Verkiezing ‘Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2019’ is bekend. Tien overheidsorganisaties zijn geselecteerd voor de tweede ronde. Het was een lastige keuze voor de jury, omdat er veel kwalitatief goede en originele inzendingen waren.  

De 10 organisaties op de shortlist zijn:

• Centraal Justitieel Incasso Bureau
• Gemeente Roerdalen
• Gemeente Tilburg
• Groen Ontwikkelfonds Brabant
• Instituut Fysieke Veiligheid
• Logius
• ProRail
• Provincie Zeeland
• Regionale Belasting Groep
• Waterschapsbedrijf Limburg

Na uitvoerig overleg van de jury tijdens de Dragons’ Den worden op 27 september aanstaande de drie finalisten bekend gemaakt. Twee maanden later, op 19 november, wordt één van de finalisten tijdens de Overheidsawards in de Ridderzaal, gekroond tot ‘Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2019’.

Over de Verkiezing

De Verkiezing Beste Overheidsorganisatie van het Jaar heeft als doel om goede initiatieven binnen het openbaar bestuur voor het voetlicht te brengen en professionele trots te stimuleren. Ook draagt de prijs bij aan transparantie en kennisdeling binnen het openbaar bestuur, door goede initiatieven breed te delen.

Partners 

De Verkiezing Overheidsorganisatie van het Jaar is een initiatief van de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). De VOM organiseert de Overheidsawards in samenwerking met: Binnenlands Bestuur, FUTUR Jonge Ambtenaren Netwerk, ICTU, Interprovinciaal Overleg (IPO), NEderlandse Norm (NEN), Netwerk Publieke Dienstverleners (NPD), Ordina, Publiek Denken, Unie van Waterschappen (UvW), Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Vereniging voor Bestuurskunde (VB).

Voor meer informatie volg je ons op Twitter, Facebook en LinkedIn.