De Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) kondigt in samenwerking met de Unie van Waterschappen en het Hoogheemraadschap van Rijnland de 108e editie van Reuring!Café aan:
De toekomst van ons water: volop dilemma’s
Waterschappen, ook wel hoogheemraadschappen genoemd, behoren tot de oudste instituties van het Nederlandse staatsbestel. Als waterbeheerder zijn ze van cruciaal belang voor ons land. Ze beschermen ons onder andere tegen te veel water en zorgen voor voldoende en schoon en gezond water. Ze hebben een lang verleden of grote geschiedenis en gaan nu een weerbarstige toekomst tegemoet.
De waterschappen staan de komende jaren voor grote wateruitdagingen. Bij de aanstaande verkiezingen op 15 maart gaat het om belangrijke keuzes. Deze hebben te maken met grote vraagstukken als: de gevolgen van extreem weer, de invloed van water op de inrichting van Nederland en de zorg voor schoon water. Daarbij worden we geconfronteerd met lastige dilemma’s als: Nog hogere dijken of moeten wij zelf wijken? Vooraf investeren of achteraf repareren? Overal bouwen of rekening houden met water? Alleen veiligheid of ook vermaak? Super schoon water of schoon genoeg? Gedrag aanpassen of meer belasting? Volop dilemma’s dus, waarover in debat wordt gegaan tijdens deze editie van Reuring!Café.
Reuring!Café richt zich op het informeel samenbrengen van ambtenaren, betrokken burgers, mensen uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Tijdens deze editie pakken we uit met een mooie entourage en een goede borrel. Ook ditmaal verzorgt de huisband van het Ministerie van Algemene Zaken, de ‘Wizards of AZ’, de muziek. Mark Frequin, buitengewoon adviseur Publiek Leiderschap bij de Algemene Bestuursdienst en voorzitter van de VOM, is onze debatleider. Meindert Smallenbroek, Algemeen directeur bij de Unie van Waterschappen, en Mariël Middendorp, secretaris-algemeen directeur van het Hoogheemraadschap van Rijnland, zijn de hosts van de avond.
De bankgasten van de Reuring!Café zijn:
Rogier van der Sande (Voorzitter Unie van Waterschappen)
Jaap Slootmaker (DG Water & Bodem bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat)
Marleen Hermans (Hoogleraar Publiek Opdrachtgeverschap in de Bouw aan TU Delft)
Hans van den Heuvel (Algemeen directeur bij LTO Nederland)
Laura Bromet (Tweede Kamerlid GroenLinks)
Meld je nu fysiek of online aan!
Datum: 21-02-2023 | Locatie: De Glazen Zaal, Den Haag | Tijd: Inloop vanaf 16:30 uur, start 17:00 uur
Let op: De aanwezigheid van Laura Bromet is afhankelijk van de Kameragenda en dus onder voorbehoud.
De grote 50-jaar-VB jubileum dag en een prachtig jubileumboek!
Zoals je waarschijnlijk al weet, bestaat de Vereniging voor Bestuurskunde (VB) op 8 maart 2023 maar liefst 50 jaar. Dat laat de VB niet ongemerkt voorbijgaan. De voorbereidingen voor het jubileumevent zijn in volle gang en het belooft een geweldige dag te worden. Onder meer minister Hanke Bruins Slot, Corien Prins, Wim van de Donk, Geert Bouckaert, Mirko Noordegraaf, Hilke Grootelaar, Nicolette van Gestel, Tom Overmans en Marlies Honingh zullen actief bijdragen.
Bij deelname krijgen de deelnemers het prachtige jubileumboek ‘Maatschappelijke bestuurskunde’ mee na afloop. Het jubileumboek is nu al een collectors item voor iedereen die geïnteresseerd is in – en zeker ook met een kritische blik kijkt naar – de hedendaagse bestuurskunde.
In het jubileumboek laten verschillende auteursteams, met toonaangevende auteurs als Katrien Termeer, Paul ’t Hart, Jet Bussemaker, Edith Hooge, Mark Bovens, Nicolette van Gestel, Romke van der Veen, Halleh Ghorashi, Pieter Tops en Martijn van der Steen, zien dat het tijd is voor een meer maatschappelijke bestuurskunde. Dat is een bestuurskunde die zich nadrukkelijker en zichtbaarder richt op de analyse en aanpak van maatschappelijke vraagstukken. Dat is meer dan maatschappelijke impact maken; het is je verbinden aan andere academische disciplines en maatschappelijke velden, waarin de aanpak van concrete vraagstukken centraal staat. Denk aan klimaatadaptatie, duurzame landbouw, energietransitie, migratie, wonen, armoede, kansengelijkheid, arbeidsparticipatie, georganiseerde misdaad, houdbare zorg, vitale democratie, Europa en digitalisering.
Diverse thema’s uit het boek staan centraal in workshops tijdens het jubileumevent. Daarmee kunnen deelnemers ook zelf een actieve bijdrage leveren aan een meer eigentijdse en maatschappelijke bestuurskunde jubileum, https://jubileum.bestuurskunde.nl/
Op 6 december vond de 107e editie van het Reuring!Café paats. In dit café, welke door de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) samen met het ministerie van BZK georganiseerd werd, stond het thema leiderschap in onzekere tijden centraal.
Op deze pagina kunt u de uitzending terugkijken en de samenvatting lezen.
Het is belangrijk dat een overheid consistent is en niet met elke (tegen)wind meebeweegt. Dat betekent veel aandacht voor de langere termijn, zeker ook voor de tijd die goede uitvoering vraagt. Dit brengt ook onzekerheden met zich mee, waardoor veel wordt gevraagd van publieke leiders. Het omgaan met onzekerheden staat in conflict met duidelijkheid en zekerheid die vanuit de samenleving wordt verwacht van publieke leiders.
Toch lijkt de laatste tijd de hectiek van de korte termijn het vaak te winnen van de aandacht voor de lange termijn. In de 107e editie van Reuring!Café kwamen verschillende vragen aan bod. Zijn veel incidenten juist niet voortgekomen uit het ontbreken van een consistente lange lijn? Hadden veel crises niet voorkomen kunnen worden als er meer op de lange baan was geschaatst? Leidt het opgeslorpt worden door het ‘hier en nu’ niet juist tot een langdurig crisisgevoel? Hoe gaan we in het publieke domein om met dit dilemma en hoe gaan we om met permanente onzekerheid?
In de openingsronde werden het thema leiderschap in onzekere tijden en de gasten geïntroduceerd door host Marieke van Wallenburg, DG Overheidsorganisatie bij het Ministerie van BZK. De top heeft grote invloed op leiderschap, maar tegelijkertijd geeft Marieke aan dat leiderschap juist van iedereen is.
De volgende bankgasten waren aanwezig: Michèle Blom is DG Rijkswaterstaat. Ze zegt dat je als leider doorzettingsvermogen moet hebben om vol te houden. Met een groep kun je een visie ontwikkelen, deze uitdragen en er handen en voeten aan geven.
Pieter Hasekamp is directeur bij het Centraal Planbureau. Hij geeft aan dat er scenario’s worden gepresenteerd en er vervolgens redeneerlijnen mee worden gegeven. Op basis van deze redeneerlijnen wordt aangegeven dat het verstandig is om een bepaalde activiteit al dan niet te doen als zich een bepaalde situatie voordoet.
Bernard ter Haar is expert interbestuurlijke verhoudingen. Crises bieden volgens hem veel ruimte om te opereren; in een korte tijd kun je veel in gang zetten. Lef is hierbij een prettige eigenschap die je voortdurend kunt inzetten.
Erik-Jan van Dorp is universitair docent bestuurskunde aan Universiteit Utrecht. Hij heeft in onderzoeken gekeken naar mensen die leiderschap proberen te tonen. Aandacht voor zowel de lange als de korte termijn is hierbij, ondanks dat prikkels soms de andere kant op sturen, van belang.
Daarmee ging het debat van start met de vraag ‘wat maakt dat deze tijd zo onzeker voelt?’. Hasekamp zegt dat we voortdurend spreken over onzekere tijden en het zit hem vooral in hoe we omgaan met onzekere tijden. We hebben namelijk het idee dat we altijd overal op moeten reageren. Hij betwijfelt of de tijden wel echt onzekerder zijn dan vroeger of dat het vooral ligt aan de drang om overal op te moeten reageren. Vervolgens zegt Ter haar dat de onzekerheid vooral is ontstaan doordat alles altijd vooruit wordt geschoven. We zijn nu daarom op het punt dat we hard aan de slag moeten en moeten sprinten om de stilstand te compenseren. Blom sluit zich aan bij de mening van Hasekamp, want alles wat we nu doen is uitgestelde besluitvorming. Het is daarbij lastig om een richting uit te gaan die robuust is voor welke onzekerheid dan ook. Daarbij moet je keuzes maken en dat is lastig.
Vervolgens vraagt Mark Frequin, buitengewoon adviseur Publiek Leiderschap bij de Algemene Bestuursdienst en voorzitter van de VOM, of er een hoge mate van urgentie nodig is voor de lange termijn. Van Dorp reageert bevestigend op deze vraag. Tegelijkertijd doen ambtenaren aan een korte sprint door de korte tijd dat ze een bepaalde positie bekleden. Blom reageert hierop door aan te geven dat er weldegelijk dingen worden gedaan om de lange termijn na te streven, maar dat er ook nog meer aan moeten worden gedaan. We rouleren tegenwoordig te snel. De inhoud gaat hierdoor verloren en we spreken teveel managementtaal. Van Wallenburg brengt hier een nuance in aan. Ze geeft aan dat het wel afhankelijk is van het type rol of we te snel rouleren. Er zijn ook rollen waar je minder diepgaande kennis nodig hebt en bijvoorbeeld kennis over processen van belang is.
Van Wallenburg stelt de volgende vraag: “Hoe agenderen we onderwerpen die niet op de lange baan geschoven kunnen worden?” Van Wallenburg geeft aan dat leidinggevende een rol hebben om dit te doen, ook bij onderwerpen die wat minder interessant lijken. Ter Haar reageert hierop door aan te geven dat het lastig is, omdat bewindslieden op de korte termijn denken en departementen, ondanks de taak om op te lange termijn te focussen, niet altijd die stip op de horizon hebben. Dit komt door prioriteiten in het proces. Blom reageert dat zij weldegelijk ziet dat het bij Rijkswaterstaat wel gebeurt door bijvoorbeeld de brief met visie en vergezicht. Hasekamp zit tussen beide meningen in. Hij zegt dat we veel op de lange termijn denken, maar er vervolgens niet op handelen.
Tot slot wordt er voor de pauze nog kort ingegaan op wat ambtelijke organisatie moeten doen om tegenspel te bieden? Blom geeft aan dat je lef moet tonen, aan de gang moet gaan, voorstellen moet maken en vol moet houden. Van Dorp reageert dat je horizontaal moet kijken, omdat veel mensen niet lang binnen een departement werken en je dus weerwoord verliest. Daarnaast geeft hij aan het debat te kunnen verrijken met behulp van columns.
De 107e editie van Reuring!Café werd zowel fysiek als online goed bezocht. Er kwamen verschillende vragen vanuit het publiek. Er werd gevraagd hoe de bankgasten lef tonen. Ter Haar toont lef door in te gaan tegen de lijn en een totaal ander plan voor te stellen. Hasekamp toont lef door blogs en columns te schrijven. Hierdoor heeft het CBP de mogelijkheid om te agenderen. Blom vraagt zich meer af wat lef is. Ze denkt dat lef het opzij zetten is van plaatsvervangend denken en doen waarvan jij denkt dat het goed is. Van Wallenburg zegt dat er ook genoeg dingen zijn die niet zo gaan zoals bijvoorbeeld een staatssecretaris wil. Er zijn genoeg dingen waarbij je je eigen gang kunt gaan en dat moet je gewoon doen. Van Dorp vult dit aan door te zeggen dat een rol van DG heel open is en er ruimte is om dingen in te vullen op verschillende manieren.
Daarna kwam er nog een opmerking uit de zaal. In de praktijk hebben mensen het gevoel dat leidinggevenden mensen niet ondersteunen als het fout gaat of als de keuze verkeerd blijkt te zijn, ondanks dat dit bij de politie een beroepscode is. Dit leidde tot de volgende vraag: waarom werkt het in de praktijk niet? Van Wallenburg reageert hierop door aan te geven dat er ook een collega is die via columns aangeeft dat iets niet werkt en zij wordt niet afgestraft. Dit laat zien dat het wellicht niet voor iedereen geldt. Blom geeft aan dat mensen soms ook worden beloond door niet de regels te volgen en hun eigen gang te gaan. Ter Haar spreekt over de angstcultuur die uit de organisatie moet worden gehaald. Als leidinggevende kun je daarbij als voorbeeld gelden voor de hele organisatie. Later komt Blom nog terug op deze vraag door aan te geven dat het beeld dat wordt geschetst te generiek is en een deel van de mensen het zo voelt en een ander deel niet.
Hieronder kan de volledige opname van het debat worden teruggekeken. In Reuring!Café brengen wij ambtenaren, betrokken burgers, mensen uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties samen. Mark Frequin, buitengewoon adviseur Publiek Leiderschap bij de Algemene Bestuursdienst en voorzitter van de VOM, was tijdens deze editie weer onze debatleider. De host was Marieke van Wallenburg, DG Overheidsorganisatie bij het Ministerie van BZK.
De bankgasten van deze editie:
Michèle Blom (DG Rijkswaterstaat)
Pieter Hasekamp (Directeur Centraal Planbureau)
Bernard ter Haar (Expert interbestuurlijke verhoudingen)
Erik-Jan van Dorp (Universitair docent bestuurskunde aan Universiteit Utrecht)
Den Haag, 29 november 2022 – Op 22 november vond de uitreiking van de Overheidsawards plaats in de Koninklijke Schouwburg, omdat de Ridderzaal niet beschikbaar was door een verbouwing. Er waren circa 250 gasten aanwezig bij het evenement. De gastenlijst bestond uit genomineerden, juryleden, bestuursleden van de VOM, partners en belanghebbenden uit het openbaar bestuur. De winnaar van de Overheidsmanager van het Jaar en de winnaar van de Beste Overheidsorganisatie van het Jaar zijn bekend gemaakt. Daarnaast is het thema van de Verkiezing Jonge Ambtenaar van het Jaar van bekend gemaakt. De avond werd begeleid door daghost Paul Depla.
Nanette van Schelven is uitgeroepen tot Overheidsmanager van het Jaar 2022. De jury onder leiding van Jetta Klijnsma (Commissaris van de Koning in Drenthe) heeft voor Nanette van Schelven gekozen als winnaar vanwege haar onvermoeibare enthousiasme om zich in te zetten voor de Douane. Ze is betrokken met haar medewerkers en ze toegankelijk. Ze kent haar medewerkers en haar medewerkers kennen haar. Ze weet heel goed wat er speelt in de organisatie en laat dat leidend zijn voor de focus die ze aanbrengt in haar management. De manier hoe ze onderwerpen zoals integriteit prioriteert is baanbrekend. Verder is ze niet alleen een voorbeeld in Nederland, maar ook op internationaal gebied. Ze heeft de Nederlandse Douane op de kaart gezet en helpt actief mee in het doorontwikkelen van Douane. Door te kijken en te luisteren stelt ze niet alleen zichzelf, maar ook haar managementstijl in dienst van de organisatie.
WerkSaam Westfriesland, een organisatie die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op weg naar werk helpt, is bekroond tot Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2022. De jury onder leiding van Jan van Zanen (Burgemeester Den Haag) heeft WerkSaam Westfriesland als winnaar gekozen omdat het een creatieve, vernieuwende en transparante organisatie is. WerkSaam streeft naar waardevol werk voor de diversiteit aan cliënten. De vanzelfsprekendheid waarmee de focus ligt op werkgelegenheid, ondanks dat WerkSaam zich ook bezighoudt met uitkeringen, is heel bijzonder. Er is een sterke combinatie van het verzorgen van de uitkeringen en het begeleiden van cliënten naar werk. Zo is bijvoorbeeld de tozo-regeling uitgevoerd. Ook biedt WerkSaam de mogelijkheid door te stromen van cliënt naar medewerker naar coach, waardoor nogmaals het waardevolle werk blijkt. WerkSaam heeft een sterke en zichtbare positie in de regio. Bestuurders willen onderdeel zijn van WerkSaam, en bedrijven en ondernemers zoeken de samenwerking op door de goede beleidsmatige aspecten zoals de sustainable development goals. Bovendien is de rol van de medezeggenschap in deze organisatie groot.
Daarnaast gaf Minister Bruins Slot een speech over de belang van de verkiezingen en het trots zijn op de overheid. De verkiezingen zijn belangrijk en de ambtenaar verdient een feestavond. Ze sprak over de hoge verwachtingen van ambtenaren die Nederlanders hebben, vooral in moeilijke tijden. Ze benadrukte dat het enorm van belang is om het harde werk van de ambtenaar te zien en te waarderen op avonden zoals de uitreiking. Met veel dankbaarheid sprak ze deze woorden uit en benadrukte dat alle aanwezigen ontzettend trots mogen zijn op het werk dat ze uitvoeren.
Ook vond er een overheidsdialoog plaats. Tijdens dit dialoog is de uitvoering aan het woord gelaten, omdat de laatste tijd het belang van de uitvoering erg naar de voorgrond is gekomen. Tijdens de dialoog gingen Mohamed Hoesein (Hoofd team Corona bij GGD Amsterdam), Mohammed el Arrag (Hoofdinspecteur Politie eenheid Den Haag) en Christiaan Hazelaar (ondernemersadviseur bij de Kamer van Koophandel) met elkaar in gesprek. Ze hadden het onder andere over leerpunten tijdens de corona crisis, het contact met de burger tijdens de corona crisis en hoe dit contact in verhouding staat met het beleid.
Den Haag, 23 november 2022 – De winnaars van de overheidsawards zijn bekend! Nanette van Schelven is gisteravond uitgeroepen tot Overheidsmanager van het Jaar 2022 en WerkSaam Westfriesland tot Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2022. De uitreiking vond plaats in de Koninklijke Schouwburg te Den Haag.
Vol trots nam Nanette van Schelven (Directeur-Generaal Douane) de award voor Overheidsmanager van het Jaar in ontvangst. WerkSaam Westfriesland ontving met grote blijdschap de prijs voor Beste Overheidsorganisatie van het Jaar. Mohamed Hoesein (Hoofd team Corona GGD Amsterdam), Mohammed el Arrag (Hoofdinspecteur Politie eenheid Den Haag) en Christiaan Hazelaar (Ondernemersadviseur Kamer van Koophandel) gingen als uitvoerders met elkaar in gesprek over het contact met de burger en het conflicterende beleid. Minister Bruins Slot van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties sprak het publiek toe met een speech over het belang van trots op de overheid. Ook werd het thema voor de Verkiezing Jonge Ambtenaar van het Jaar 2023 bekend gemaakt: pionieren! Paul Depla (burgemeester Breda) was host van de avond.
Christien Bronda (gemeentesecretaris van de gemeente Groningen) en Theodor Kockelkoren (Inspecteur-generaal der Mijnen bij Staatstoezicht op de Mijnen) waren de andere finalisten voor de Verkiezing Overheidsmanager van het Jaar 2022. De Douane en het Nederlands Forensisch Instituut waren de andere twee kanshebbers voor de titel Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2022.
Het maken van beslissingen was ook dit jaar uitdagend voor de jury’s. Niet alleen de finalisten, maar ook alle deelnemers hebben indrukwekkende prestaties verricht in het publieke domein.
De jury over Nanette van Schelven
De jury onder leiding van Jetta Klijnsma (Commissaris van de Koning in Drenthe) heeft voor Nanette van Schelven gekozen als winnaar vanwege haar onvermoeibare enthousiasme om zich in te zetten voor de Douane. Ze is een betrokken manager die heel goed weet wat er speelt in de organisatie. Die kennis laat ze leidend zijn voor de focus die ze aanbrengt in haar management. De manier waarop ze onderwerpen zoals integriteit prioriteert is baanbrekend. Verder is ze niet alleen een voorbeeld in Nederland, maar ook op internationaal gebied. Ze heeft de Nederlandse Douane op de kaart gezet en helpt actief mee in het doorontwikkelen van Douane. Door te kijken en te luisteren stelt ze niet alleen zichzelf, maar ook haar managementstijl in dienst van de organisatie.
De jury over WerkSaam Westfriesland
De jury onder leiding van Jan van Zanen (Burgemeester Den Haag) heeft WerkSaam Westfriesland als winnaar gekozen omdat het een creatieve, vernieuwende en transparante organisatie is. WerkSaam streeft naar waardevol werk voor de diversiteit aan cliënten. De vanzelfsprekendheid waarmee de focus ligt op werkgelegenheid, ondanks dat WerkSaam zich ook bezighoudt met uitkeringen, is heel bijzonder. Er is een sterke combinatie van het verzorgen van de uitkeringen en het begeleiden van cliënten naar werk. Zo is bijvoorbeeld de tozo-regeling uitgevoerd. Ook biedt WerkSaam de mogelijkheid door te stromen van cliënt naar medewerker naar coach, waardoor nogmaals het waardevolle werk blijkt. WerkSaam heeft een sterke en zichtbare positie in de regio. Bestuurders willen onderdeel zijn van WerkSaam, en bedrijven en ondernemers zoeken de samenwerking op door de goede beleidsmatige aspecten zoals de sustainable development goals. Bovendien is de rol van de medezeggenschap in deze organisatie groot.
Wil jij verder geïnspireerd raken door toporganisaties in Nederland? Meld je dan aan voor de Tour d’Overheid, waar we langs gaan bij verschillende winnaars en finalisten van de Verkiezing Beste Overheidsorganisatie van het Jaar. Klik hier voor meer informatie!
De Verkiezing Overheidsorganisatie van het Jaar en de Verkiezing Beste Overheidsorganisatie van het Jaar worden georganiseerd door de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) en worden mede mogelijk gemaakt door onze partners:
