Verslag Reuring!Café #82 | Tegenspraak graag! | 30 januari
De Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) hield op dinsdag 30 januari 2018 in samenwerking met de Algemene Bestuursdienst en Sdu, de 82ste editie van het Reuring!Café in de Glazen Zaal te Den Haag. De avond stond geheel in het teken van tegenspraak. Dit ging gepaard met de boekpresentatie van het boek ‘Tegenspraak graag’ geschreven door debatleider en voorzitter van de VOM, Mark Frequin. Na de opening door Bram de Klerck, Directeur-Generaal van de ABD, en de presentatie van het boek vond een inhoudelijke discussie plaats met onder andere Stef Blok, Jacques Wallage, Roel in ’t Veld en Liesbeth Spies. Hierbij een korte impressie.
Bestuurlijke macht kan niet zonder tegenspraak. Maar die macht maakt tegelijk tegenspraak niet makkelijk. Hoe spreek je ministers tegen als ambtenaar als die ministers tegelijk bepalend zijn voor jouw toekomst? ‘How to speak truth to power?’ Politiek bestuurders zeggen dat zij tegenspraak willen hebben, maar begrenzen tegelijk de mogelijkheid van tegenspraak. Of misschien zit die beperking eerder in het hoofd van ambtenaren zelf en leggen ambtenaren zichzelf grenzen op bij tegenspraak. Dat mag toch niet de bedoeling zijn, want het hoort tot opdracht van ambtenaren om de politiek bestuurder tegen te spreken. Tussen waarheid spreken en afhankelijkheid zit een dun lijntje.
Het illustere panel deelde hun ervaringen uit een rijk verleden, maar ook uit het heden. Tegenspraak geven is niet alleen een goede competentie voor de topambtenaar, maar voor alle ambtenaren. Hierbij kan wel de professionele autonomie onder druk komen te staan. Van belang bij tegenspraak is om dit aan de voorkant van de beleidsontwikkeling te melden gebaseerd op goede en onderbouwde argumentatie. Niet alle tegenspraak kan zomaar aan de kant worden geschoven onder het motto ‘het is nu eenmaal het “Primaat van de Politiek”’ (Dijkstal). In de huidige tijd speelt de media een grotere rol en is ook het politieke gezag niet meer zo vanzelfsprekend als vroeger. De ambtelijke organisatie kijkt ook naar de langere termijn, terwijl de politici de focus hebben op de korte termijn (focus op leveren). Evalueren van (oud) beleid is niet interessant, terwijl dit juist een uitdaging kan zijn. Er is een groot verschil te zien tussen de landelijke politiek en de lokale politiek. Deskundigen spelen hier een essentiële rol. De rol van de woordvoerders is zodanig, dat zij meer naar de minister schuiven, terwijl de afdeling voorlichting zich moet baseren op de feiten. Tegenspraak is een continu proces, waarbij we elkaar scherp houden en het vooral in de praktijk moeten brengen.
Reuring!Café richt zich op het informeel samenbrengen van ambtenaren, betrokken burgers, mensen uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Tijdens deze editie pakten we uit met een mooie entourage, goede borrel en een Indische rijsttafel na afloop.
